به گزارش «کالاخبر» به نقل از پتروتحلیل، امسال برای صادرکنندگان پلی‌اتیلن نگرانی بسیار کمی در زمینه صادرات وجود دارد. به نظر می‌رسد واردات پلی‌اتیلن سنگین در مقایسه با سال قبل شاهد کاهش باشد که البته این کاهش آنچنان شدید نیست. واردات پلی‌اتیلن سبک و پلی‌اتیلن سبک خطی نیز ممکن است حتی شاهد افزایش باشد.
ماجرای پارازایلن کاملاً متفاوت است و احتمال می‌رود واردات این محصول در ۲۰۲۱ نسبت به سال گذشته تا ۵۸ درصد کاهش یابد. همین‌طور احتمال می‌رود واردات اتیلن گلیکول نیز ۴۵ درصد پایین برود. اگرچه سقوط واردات پارازایلن پیش‌بینی می شد اما تا هفته گذشته، سقوط شدید واردات اتیلن گلیکول قابل تصور نبود. آخرین داده‌ها حاکی از آن است که ظرفیت تولید اتیلن گلیکول چین شاهد توسعه بسیار شدیدی بوده است.
در مطلب ذیل برآوردهای کلی از کاهش واردات برای محصولات فوق‌الذکر تحت دو سناریوی مختلف نرخ بهره‌برداری و این‌که هر کدام از این سناریوها چه تأثیری بر واردات چین از ده شریک تجاری برتر این کشور خواهد داشت، ارائه شده است. شرکای تجاری برتر چین در ۲۰۲۱ براساس آمار سهم آنها از کل بازار واردات چین در سال گذشته انتخاب شده‌اند. در زمینه پلی‌پروپیلن نیز از همین رویکرد استفاده شده است.
احتمال سقوط واردات پلی‌پروپیلن از ۶.۶ میلیون تن در ۲۰۲۰ به ۳.۱ میلیون تن در سال جاری
همانند پارازایلن و اتیلن گلیکول، سقوط واردات پلی‌پروپیلن نیز از مدت‌ها قبل در جریان بوده است. کاهش واردات پتروشیمی را می‌توان از سال ۲۰۱۴ و همزمان با تصمیم پکن مبنی بر حرکت سریع‌تر به سمت خودکفایی، رهگیری کرد. دو دلیل برای این تصمیم وجود دارد:
اول نیاز مبرم چین به فرار از تله مسائل طبقه میان‌درآمد. پتروشیمی، صنعتی با ارزش افزوده بالاتر است؛ بویژه وقتی در حوزه پایین‌دستی به پلیمرهایی نظیر پلی‌پروپیلن می‌رسید. چین می‌بایست ارزش افزوده صنعت تولیدی خود را بطور چشمگیری بالا ببرد تا بتواند افزایش دستمزد ناشی از تله طبقه میان‌درآمدش را از لحاظ اقتصادی جبران کند. گفتنی است چین، به سبب پیری سریع جمعیتش، در مراحل ابتدایی توسعه اقتصادی خود دچار تله میان‌درآمد شده است.
دوم انگیزه جدیدتر برای حرکت به سمت خودکفایی که این انگیزه از اختلاف میان چین و ایالات متحده نشات گرفته است. در جهانی که از لحاظ جغراسیاسی و ژئوپولیتیکی بسیار نامطمئن است، چین احساس می‌کند که نمی‌تواند در هیچ زمینه‌ای بیش از حد به واردات وابسته باشد.
اما این سؤال واضح مطرح می‌شود که «چرا پلی‌پروپیلن نسبت به پلی‌اتیلن بسیار به خودکفایی نزدیک‌تر است؟» جواب این است که روش‌های تولید خوراک پروپیلن نسبت به راه‌های ساخت خوراک اتیلن بسیار بیشتر هستند.
پروپیلن می‌تواند از کراکینگ بخار، واحدهای هیدروژن‌زدایی پروپان، پالایشگاه‌ها و روش متانول به الفین (از طریق متانول وارداتی) و فرایندهای زغال‌سنگ به الفین، مشتق شود؛ اما اتیلن تنها می‌تواند در مقیاس بزرگ تجاری از کراکرهای بخار، روش متانول به الفین و زغال‌سنگ به الفین تولید شود.
با در نظر گرفتن بازه وسیع‌تر زمینه‌های تولید پروپیلن، چین تا سال ۲۰۱۲ هیچ ظرفیتی در زمینه تولید پروپیلن بر پایه هیدروژن‌زدایی پروپان نداشته است. اما در سال گذشته، ۲۰ درصد از کل ظرفیت تولید پروپیلن چین از طریق هیدروژن‌زدایی پروپان تأمین شده است. موضوع تقویت کننده این مسیر، سقوط قیمت‌های بین‌المللی پروپان در نتیجه انقلاب گاز شیل در آمریکا بوده است. چندین واحد هیدروژن‌زدایی پروپان چین با پروپان وارداتی فعالیت می‌کنند. در سال ۲۰۲۰، تنها ۳۰ درصد از ظرفیت پروپیلن از طریق کراکینگ بخار تأمین شد؛ در مقابل رقم ۷۷ درصدی در زمینه تولید اتیلن، کراکرهای بخار، ماشین‌های پرهزینه‌ای هستند.
درحالی‌که درصد کل پروپیلن مشتق شده از پالایشگاه‌ها طی سال‌های اخیر شاهد سقوط بوده، اما چین به اضافه کردن ظرفیت پالایشگاهی جدید ادامه می‌دهد. باتوجه به این‌که پالایشگاه‌های جدید چین، همان‌طور که بدیهی است، شامل کراکینگ کاتالیست سیال می‌شوند، افزودن سرمایه‌گذاری در حوزه استخراج و فراوری پروپیلن نیز امری معقول و منطقی به‌حساب می‌آید.
البته این مسائل به معنای این نیست که علیرغم احتمال سقوط واردات پلی‌پروپیلن، چین همچنان به واردات گریدهای باارزش‌تر پلی‌پروپیلن ادامه دهد.
طبیعتاً این اتفاق با هدف شماره ۱ که در بالا تشریح شد، همخوانی نخواهد داشت. در صورتی که چین از مواجهه با چالش‌های بستن شکاف فناوری در زمینه محصولاتی نظیر گریدهای کوپلیمر پلی‌پروپیلن اجتناب بورزد، این کشور نخواهد توانست به تولید خود بطور کل، ارزش کافی بی‌افزاید.
بررسی ها نشان می دهد چین کاتالیست‌ها و راکتورهای مورد نیاز برای تولید گریدهای پیچیده کوپلیمری را ندارد اما این مسئله در آینده وجود نخواهد داشت؛ زیرا چین نیازی حیاتی به بالا بردن ارزش تولید خود دارد و کاملاً محتمل است که چین ظرف سه سال در زمینه تولید اکثر گریدهای پلی‌پروپیلن به خودکفایی کامل برسد.
سال گذشته، سالی فوق‌العاده برای واردکنندگان بود. این وضعیت علیرغم رشد ۱۱ درصدی ظرفیت محلی و افزایش ۹ درصدی تولید داخلی برقرار بود. علیرغم این‌که ۲۰۱۹ سالی قوی برای رشد واردات بود، واردات در ۲۰۲۰ نیز با رشد خیره‌کننده ۲۶ درصدی به ۶.۶ میلیون تن رسید.
در پس این عملکرد خیره‌کننده، ماجرای «ورود به چین و خروج از چین» وجود داشت یعنی تقاضای بالا برای واردات محصولات پتروشیمی بطور کل که به‌عنوان قطعات کالاهای نهایی و بسته‌بندی برای کالاهای نهایی بازصادر شدند. چین به سبب توانایی‌اش برای فراهم‌آوری کالاهایی که در سبک زندگی کرونایی، جهان بدان‌ها نیاز داشت، از جهش صادراتی بهره‌مند شد.
اگر خالص واردات را (کمی بالاتر از واردات با رقم رشد سالیانه ۲۷ درصد) به رشد تولید داخلی اضافه کنیم، رشد تقاضای اسمی ۱۳ درصدی برای ۲۰۲۰ بدست می‌آید و با این حساب تقاضای اسمی سال گذشته ۳۲.۹ میلیون بوده است؛ ۱.۷ میلیون تن بیش از برآوردها برای تقاضای واقعی طی آن سال (تقاضای واقعی برابر است با، مصرف با احتساب کژدیسی انبار).
کارشناسان معتقدند امسال، کمبودهای جهانی در حوزه نیمه‌هادی‌ها و باربری کانتینر، حداقل طی سه ماهه اول و شاید برای کل نیمه اول سال، منجر به کندی رشد اقتصادی چین شود. امیدهایی وجود داشته که مشکل کمبود باربری کانتینر تا پایان سه ماهه اول به پایان برسد، اما اکنون کارشناسان هشدار می‌دهند که احتمال دارد مسئله حل نشود.
عامل دیگر در پس این کندی اقتصادی می‌تواند محدودیت‌های سفر طی تعطیلات سال نوی قمری، ناشی از شیوع محدود همه‌گیری دوم در چین باشد. تعطیلات نوروزی چین فصل اصلی خرید مردم است.
کمبود نیمه‌هادی‌ها نیز منجر به بسته شدنِ کارخانه‌های خودروسازی در خارج از چین شده است. خودروسازی‌ها یک بازار مصرف نهایی مهم برای گریدهای کوپلیمر پلی‌پروپیلن هستند. انتظار می‌رود، کمبود تراشه‌ها شش یا حتی ۱۲ ماه ادامه پیدا کند.
در صورت کند شدن چرخ اقتصاد، چین بدون شک یک بسته محرک اقتصادی دیگر تزریق خواهد کرد. صدمین سالگرد تأسیس حزب کمونیست چین و حساسیت‌های سیاسی چین در سال ۲۰۲۱ نیز ممکن است موجب شود تا هر بسته جدید محرک اقتصادی که ارائه بشود بسیار بزرگ باشد.
اما عملکرد اقتصادی قوی و چشمگیر چین در ۲۰۲۰ عمدتاً به دلیل جهش صادرات این کشور بود. تصور این‌که رشد داخلی چگونه می‌تواند بطور کامل زوال رشد صادرات را جبران کند، سخت است. بر این اساس رشد مصرف پلی پروپیلن در سال ۲۰۲۱ اصلاح شده و در حالی که در دو هفته قبل رقم ۷ درصدی پیش بینی می شد اما این رقم نیز نسبت به قله‌های مرتفع سال گذشته، کاهش بزرگی را نشان می‌دهد؛ همچنان‌که رشد صادرات رو به تعدیل می‌رود.
اکنون تصور می شود که ممکن است رشد در کانال ۶ درصدی قرار بگیرد. با فرض رشد ۶ درصد و نرخ بهره‌برداری پلی‌پروپیلن داخلی ۸۶ درصدی (نرخ مشابه ۲۰۲۰)، واردات امسال از ۶.۶ میلیون تن در سال گذشته، به ۴.۵ میلیون تن در سال جاری سقوط خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود ظرفیت داخلی در ۲۰۲۱ تا ۱۵ درصد دیگر افزایش پیدا کند.
اما مسئله این است که متوسط نرخ بهره‌برداری پلی‌پروپیلن چین بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۱۹، ۹۰ درصد بوده است. آنچه افراد همچنان در آن اشتباه می‌کنند، تصور این موضوع است که چین در صورت تضعیف رشد تقاضا، بهره‌برداری از ظرفیت را کاهش خواهد داد.
شواهد تاریخی کمی برای این ادعا وجود دارد، زیرا افزایش خودکفایی یک الزام راهبردی و سیاسی است که نسبت به مسائل اقتصادی واحدهای تولید محصولات پتروشیمی، به‌عنوان امری مهم‌تر تلقی می‌شود. تقریباً تمام ظرفیت‌های جدید پلی‌پروپیلن چین نیز مقیاسی جهانی داشته و در پارک های صنعتی مدرن جای گرفته‌اند. به بیان دیگر، این ظرفیت‌های جدید بهره‌وری بالایی دارند.
در سناریو دوم نیز نرخ بهره‌برداری واحدهای پلی‌پروپیلن چین در ۲۰۲۱ حدود ۹۰ درصد و رشد تقاضا مجدداً ۶ درصد در نظر گرفته شده است. در این صورت واردات به ۳.۱ میلیون (۵۳ درصد پایین‌تر از سال گذشته) سقوط خواهد کرد.
بیشترین سهم سقوط واردات برای کره جنوبی و پس از آن سنگاپور
رقم واردات ده شریک تجاری برتر چین نشان می دهد در هر دو سناریو، ده شریک تجاری برتر چین تأثیر زیادی خواهند گرفت. در سناریو ۱ برای سال ۲۰۲۱، واردات چین از کره جنوبی ۸۵۵ هزار و ۳۶۵ تن خواهد بود. در سناریو ۲، واردات از کره جنوبی از ۱.۲ میلیون تن در سال گذشته، به ۵۸۴ هزار و ۳۵۸ تن سقوط خواهد کرد. کره جنوبی در سال ۲۰۲۰، بزرگ‌ترین شریک تجاری چین بود. می‌توانید تأثیر این سناریوها بر دیگر شرکای تجاری برتر را نیز مشاهده کنید.
خبر خوب می‌تواند محدودیت‌های بازارهای پلی‌پروپیلن اروپا و آمریکا طی چند ماه ابتدایی (و احتمالاً بیشتر) در سال جاری باشد.
محدودیت تولید نتیجه قطعی برق ناشی از آب‌وهوای شدیداً سرد در آمریکا است. در هفته گذشته، در حدود ۸۴ درصد از ظرفیت پلی‌پروپیلن آمریکا به سبب قطعی‌های برق یا تعطیل بودند و یا با نرخ تولید پایین فعالیت می‌کردند. همچنین تولید پلی‌پروپیلن اروپا و آمریکا به سبب کاهش عرضه پروپیلن از پالایشگاه‌ها شاهد کاهش بوده است. دلیل کاهش نرخ بهره‌برداری پالایشگاه‌ها نیز سقوط تقاضا برای سوخت حمل‌ونقل ناشی از مسائل مربوط به همه‌گیری کرونا است.
یک مسئله دیگر نیز وجود دارد: در ۲۰۲۰، برآورد شده بود که چین در میان کشورها و مناطقی که واردات‌شان بیشتر از صادرات‌شان است، ۴۳ درصد از کل خالص واردات پلی‌پروپیلن را به خود اختصاص دهد. بنابراین در بلند مدت، در صورتی که چین از معادلات واردات خارج شود، صادرکنندگان در یافتن مقاصد جایگزین کافی به زحمت خواهند افتاد.
در زمینه صادرات پارازایلن و اتیلن گلیکول، کلمه «زحمت» حق مطلب را ادا نخواهد کرد. در ۲۰۲۰، چین ۹۰ درصد از خالص واردات جهانی را به خود اختصاص داد. این رقم برای اتیلن گلیکول، ۸۷ درصد بود. بدون چین عملاً هیچ بازار وارداتی برای پارازایلن و اتیلن گلیکول باقی نخواهد ماند.
در نتیجه، صادرکننده بزرگ به چین، بجز در حوزه پلی‌اتیلن، به طراحی یک الگوی کسب‌وکار جدید نیاز مبرمی دارند.
ارسال نظر